มะมุด
ชื่อสามัญ : Horse Mango
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mangifera foetida Lour.
ชื่อวงศ์ : ANACARDIACEAE
ชื่ออื่น : มะแจ มาแจ มาจัง มาแจฮูแต (มลายูท้องถิ่น-ยะลา) มะมุด มะละมุดไทย (ภาคใต้)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
มะมุด เป็นพืชในสกุลเดียวกับมะม่วง เป็นไม้ยืนต้น สูงประมาณ 30 ถึง 40 ม. เปลือกลำต้นแตกสะเก็ดสีน้ำตาลคล้ำ ยอดเป็นทรงกระบอกหรือแผ่เป็น พุ่ม กลม เปลือกชั้นในสีน้ำตาลแดง เมื่อมีบาดแผลจะมียางสีขาวขุ่นซึมออกมา
ใบ : ใบเดี่ยวออกเรียงเวียนสลับ ตามปลายกิ่ง รูปทรงรีแกมขอบขนานบิดเป็นคลื่น กว้าง 4-10 ซม. ยาว 10-30 ซม. โคนใบสอบ ปลายใบแหลมมีติ่ง ทู่ๆ มีเส้นแขนงใบมี 12-24 คู่ ก้านใบยาว 2-5.5 ซม.
ดอก : ออกเป็นช่อกระจุกขนาดใหญ่ ช่อหนึ่งยาวราว 8-20 ซม. แต่ละช่อมีดอกย่อยขนาดเล็กมี 5 กลีบ กว้าง 2.5 มม. ยาว 6-10 มม. มีกลีบรองกลีบดอกรูปไข่ ขนาด 2-4 มม.เวลาบานสีชมพู หรือสีส้ม กลางมีเกสรผู้มี 5 อัน
ผล: รูปทรงมนคล้ายรูปไข่ ลักษณะเป็นป้อมๆและเบี้ยว กว้าง 7-9 ซม. ยาว 10-11 ซม. เปลือกสีเหลืองแกมเขียว เนื้อหนาหบยบ ภายในมีเมล็ด 1 เมล็ด
ขยายพันธุ์โดย : เพาะเมล็ด
ประโยชน์ :
มะมุดเป็นพืชสมุนไพร คือ
- เมล็ดมีรสฝาดจัด ใช้รักษาอาการท้องร่วง สมานแผล รวมถึงสมานลำไส้ด้วย
-เนื้อสดของเมล็ดผสมกับน้ำซาวข้าวทาแก้แผลเปื่อย แผลเป็นหนอง
-ใบอ่อนหรือยอด ขยี้กับปูนแดงเอาแต่น้ำทาแผลเปื่อยผุพองเป็น