ศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราชคลองแห

ยอบ้าน Yo - baan

ชื่อสามัญ : Yo - baan

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Morinda citrifolia L.

ชื่อวงศ์ : Rubiaceae

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ :

ไม้พุ่มขนาดเล็ก ทรงพุ่มแน่นทึบ แตกกิ่งก้านจำนวนมาก ติดดอกออกผลตลอดปี

ต้น : ลำต้นไม่ตรง สีน้ำตาลเทาเรียบ

ใบ : เป็นใบเดี่ยวออกเป็นคู่รูปไข่โคนและปลายแหลม ขอบใบเป็นคลื่นยาวราว 10 -20 เซนติเมตร สีเขียวเข้ม ก้านอ่อนเป็นรูปสี่เหลี่ยม

ดอก : ดอกเล็กๆ ออกเป็นช่อตามง่ามใบ โคนดอกเป็นหลอดปลายแยกเป็น 5 กลีบ

สีขาว

ผล : ผลรวมกลมมีตารอบเป็นตุ่มๆ สีเขียว เมื่อสุกมีสีเหลือง

เมล็ด : สีน้ำตาลไหม้

การใช้ประโยชน์ :

ใบ : มีวิตามินเอ 40,000 กว่ายูนิตสากลต่อ 100 กรัม มีคุณสมบัติในการบำรุงสายตา

หัวใจ คั้นน้ำทาแก้โรคเก๊าท์ ปวดตามข้อเล็กๆ ของนิ้วมือ นิ้วเท้า หรือคั้นน้ำ

สระผมฆ่าเหา แก้กระษัย ใช้ใบปรุงเป็นอาหาร แก้ท้องร่วง

ราก : ใช้เป็นยาระบาย แก้กระษัย ใช้สกัดสีออกมา เป็นสีย้อมผ้าได้ โดยผสม

ส่วนของเกลือต่างๆ สามารถเปลี่ยนเป็นสีต่างๆ ได้ตามต้องการ ซึ่งสีเดิมของราก

จะมีสีเหลือง หรือเหลืองปนแดง หากผสมตามส่วนด้วยเกลือ อาจจะได้สีแดง

ชมพู น้ำตาลอ่อน สีม่วงแดง หรือสีดำ เป็นต้น

ผลโตเต็มที่แต่ไม่สุก จิ้มน้ำผึ้งรับประทาน มีคุณสมบัติเป็นยาขับลม บำรุงธาตุ เจริญอาหาร ขับลมในลำไส้ กระเพาะอาหาร แก้เหงือกเปื่อยเป็นขุมบวม ขับเลือดลม ขับโลหิตประจำเดือน

ผลดิบ ต้มน้ำรับประทานกับรากผักชี แก้อาการอาเจียนของหญิงมีครรภ์